موزه عبرت

موزه عبرت تهران

تاریخچه موزه عبرت تهران

بنای این زندان در سال ۱۳۱۱ و به فرمان رضا شاه ساخته شد. رضا شاه در ساخت این زندان از مهندسان آلمانی برای طراحی این مکان کمک گرفت. این مکان در سال ۱۳۱۷ به عنوان زندان موقت شهربانی مورد استفاده قرار گرفت و به‌ صورت اختصاصی برای زندانی کردن زنان استفاده می‌ شد. اما بعدها و در زمان محمدرضا شاه پهلوی که مبارزه علیه حکومت پهلوی شدت گرفت، تصمیم شاه و رژیم پهلوی بر این شد که این زندان به منظور ایجاد ترس در بین مردم و شکنجه افراد مبارز انقلابی به ساواک و شهربانی آن زمان واگذار شود. بسیاری از مجاهدان انقلابی نظیر میر محمد صادقی، بجنوردی، کیوان و محمدی به این مکان منتقل شدند و مورد آزار و شکنجه ساواک قرار گرفتند. پس از انقلاب و آزادی زندانیان سیاسی، این مکان برای مدتی متروکه ماند، در نهایت در سال 1382 موزه عبرت ساواک با حضور محمد خاتمی، رئیس‌جمهور وقت کشور افتتاح شد. در این موزه طبق استاد و مدارک مجسمه‌های مومی نیز با ظرافت تمام توسط هنرمندان کشورمان ساخته شدند و درهر قسمت زندان گذاشته شد.

معماری موزه عبرت

این زندان به دستور رضا شاه به صورتی ساخته شد که زندانی هیچگونه راه فراری نداشته باشد. طراحی مدور و راهروهای پیچ در پیچ این زندان به حدی گیج کننده است که هر کس در آن قدم بگذارد، به راحتی قادر نخواهد بود راه خروج را بیابد. این زندان سه طبقه و۶ بند دارد، چهار بند انفرادی و ۲بند عمومی. تعداد سلول بند‌های مجموعا ۸۶ سلول بود و بند‌ها دو به دو قرینه و در یک طبقه قرار داشتند. . در طبقه دوم ساختمان بند‌های عمومی شامل ۸ اتاق بود. بند‌ها توسط یک هشتی به فلکه‌ای متصل می شد که دور تا دور آن اتاق‌های بازجویی و اتاق مخصوص شکنجه قرار داشت. ظرفیت معمولی این بازداشتگاه حداکثر ۲۰۰ نفر می ‌شد؛ اما در شرایط خاص تا ۵۰۰ نفر هم در آن نگهداری می ‌شدند. معماری عجیب زندان به‌ نوعی طراحی شده بود که صدای ضجه و ناله زندانیان به‌هیچ ‌وجه به خارج از زندان منتقل نمی ‌شد. علاوه بر معماری مدور با راهرو‌های تودرتو و دالان‌های تنگ و باریک همچنین این زندان دارای نرده‌های بلند آهنی و دیوار‌های بتنی و بلند، بود. این زندان شامل بخش های مختلفی می باشد که در ادامه به معرفی آن می پردازیم.

بخش‌های مختلف موزه عبرت

زندان در سه طبقه و به شکل استوانه‌ای ساخته شده است. همین حالت استوانه‌ای شکل زندان و تشابه ورودی و خروجی‌ها باعث شده بود که در طول سال‌های فعالیت این زندان، هیچ‌ یک از زندانیان نتوانند از این زندان فرار کنند.

محوطه اصلی

محوطه اصلی در فضای وسط این استوانه قرار گرفته است بخش‌های مختلف زندان به مرکز این استوانه یعنی محوطه اصلی ختم می ‌شوند. درمحوطه اصلی لیموزین‌های شخصی و خودروهای مخصوص حمل زندانی‌ها وجود دارد که می توانید آنها را مشاهده کنید.

اتاق نگهداری لباس‌ها

اتاق نگهداری لباس ها یکی از بخش های این زندان است که بعد از انتقال زندانی به داخل زندان، لباس‌ها و دیگر وسایل او را درمی ‌آوردند و در داخل کمدهای این اتاق قرار می دادند. نمونه لباس زندانیان که در بدو ورود به زندان به آنها تحویل می دادند. تنها یک دست لباس و یک جفت دمپایی به آنها داده می شد.

عکاس خانه

بعد از اینکه زندانی ها را به این زندان می آوردند، بعد از در آوردن لباس‌های شخصی، لباس مخصوص زندان به آن‌ها داده می ‌شد و متهم را همراه با برگه‌ای که مشخصات او روی آن ذکر شده بود به اتاق عکاسی منتقل می‌کردند تا از او عکس برداری شود. در این قسمت از زندانیان برای تکمیل پرونده عکس گرفته می شد. به این صورت که تابلویی از مشخصات زندانی روی سینه او گذاشته می شد و از او عکس انداخته می شد.

اتاق شکنجه

در این زندان اتاقی برای شکنجه زندانیان وجود داشت که در طبقه دوم موزه عبرت قرار گرفته است، در این اتاق ماموران ساواک از انواع و اقسام وسایل داخل این اتاق برای شکنجه زندانیان استفاده می‌ کردند. وسایلی از جمله آپولو، قفس داغ، شلاق‌ها و… که در این بخش استفاده می‌شد. یکی از روش های وحشتناک شکنجه ساواک، آویزان کردن از سقف بود به شکلی که زندانی را از ناحیه مچ دست یا پا از طریق طنابی به گیره‌ای مانند گیره آهنگری که در سقف اتاق بازجویی درست شده بود بسته و با کابل به کف پا و بدن برهنه زندانی و بدن او تازیانه می زدند. در بازدید از این اتاق شما می ‌توانید این وسایل را بازدید نمایید.

اتاق تمشیت

از دیگر بخش های این زندان اتاق تمشیت یا زیر هشت بوده که در کنار اتاق شکنجه قرار داشته است، در این اتاق انواع ابزارهای شوک الکتریکی وجود دارد، که از آنها برای شکنجه زندانیان استفاده می ‌شده است. آس چارتر به شمااین امکان را می دهد تا با کمتر از سه دقیقه بلیط هواپیما ارزان تبریز تهران را از این سامانه تهیه نمایید.

اتاق پانسمان

اتاق پانسمان  یکی دیگر از بخش های این زندان است، در این اتاق کلیه تجهیزات پزشکی به همراه یک پزشک و دوپرستار وجود داشت که در صورت نیاز زندانیانی که بر اثر شکنجه زخمی و بدنشان آسیب دیده بود مداوا شوند. مداوای زخم های زندانیان به گونه ای انجام می شد که بیشتر باعث آسیب دیدگی و بدتر شدن زخم متهم می شد.

اتاق ملاقات

اتاق ملاقات ار دیگر بخش های این زندان بود، جایی بود که زندانی می‌توانست در حضور یک مامور و از پشت پنجره‌های محافظت شده با تور فلزی با خانواده‌اش دیدار کند.

چهره های معروف و سرشناس در زندان عبرت

از چهره‌های سرشناس و معروف که تجربه زندانی شدن در این شکنجه گاه را داشته ‌اند، می‌توان به رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌‌الله خامنه‌ای، آیت الله هاشمی رفسنجانی، سید محمد بهشتی، شهید رجایی، اسدالله لاجوردی و... اشاره کرد.

ساعات بازدید از موزه عبرت تهران

ساعات بازدید از موزه عبرت از 9 صبح تا 1 عصر و از 2 عصر تا 5 می باشد.

هزینه بازدید از موزه عبرت

برای بازدید از موزه عبرت باید قبل از ورود هزینه ای را پرداخت کنید.

مسیر دسترسی به موزه عبرت تهران

موزه عبرت نیز در در ضلع شمالی محدوده میدان امام خمینی در خیابان یارجانی قرار گرفته است. می‌توانید از مسیر میدان امام خمینی، ابتدای خیابان فردوسی جنوبی، خیابان کوشک مصری و نهایتا خیابان شهید یارجانی خودتان را به موزه عبرت برسانید.

جاهای دیدنی در نزدیکی موزه عبرت

در نزدیکی موزه عبرت شما می توانید به بازدید از جاهای دیگر نیز بپردازید. جاذبه های دیدنی مانند: موزه ارتباطات، کتابخانه و موزه ملی ملک، خانه مقدم، سردر باغ ملی، موزه ملی ایران، پارک شهر می باشد، که می توانید از این جاهای دیدنی بازدید نمایید. در ادامه به معرفی مختصری از چند مورد از این جاهای دیدنی می پردازیم.

موزه ارتباطات: موزه‌ ارتباطات که با نام موزه‌ پست و مخابرات نیز شناخته می‌شود، از جاهای دیدنی تهران است و در خیابان امام خمینی، سردرباغ ملی تهران قرار دارد، این بنا در سال ۱۳۰۷ و در زمان وزرای قدیم پست، صوراسرافیل و نظام الدین حکمت، با مساحت ۱۵،۰۰۰ مترمربع در خیابان سپه امام خمینی ساخته شد. در این موزه آثار ارزشمندی از جمله ابزار ارسال بسته‌های پستی و چاپاری، اولین تلفن‌ها، تلگرام‌های مورس، مجموعه‌های تمبر، ماهواره و... وجود دارد. موزه ارتباطات در فاصله 200 متری موزه عبرت قرار گرفته است.

خانه مقدم: خانه مقدم یکی از خانه‌های تاریخی پایتخت است و از مکان های دیدنی تهران به شمار می ‌رود. این خانه محل سکونت خاندان محمدتقی خان احتساب الملک از صاحب‌ منصبان مشهور دربار قاجار بوده است. در این خانه  کلکسیون‌های ارزشمندی از آثار تاریخی، صدف، لوازم دراویش و ... نگهداری می ‌شود. داخل این خانه، فضای سبز و گل‌کاری‌های بسیار زیبایی وجود دارد. همچنین دیواری به نام دیوار تجدد وجود دارد که توسط یکی از معماران بزرگ ایران به نام هوشنگ سیحون طراحی شده است. در معماری بخش‌های مختلف خانه مقدم، از سبک‌های مختلفی مربوط به دوران قاجار، پهلوی، اروپایی قرون وسطی و ... الهام گرفته‌ شده است. اگر دلتان هوس کرد تا از گران‌ترین خانه جهان بازدید کنید، توصیه می‌کنیم خانه موزه مقدم واقع در خیابان امام خمینی را از دست ندهید.

پارک شهر: پارک شهر یکی از جاهای دیدنی و از قدیمی‌ترین بوستان‌های تهران است. این پارک در سال ۱۳۳۹ تاسیس شد و همچنان یکی از پربازدید‌ترین پارک‌های پایتخت محسوب می‌شود، مساحت این پارک حدود ۲۵ هکتار است و هشت درب ورودی دارد. این پارک در فاصله 900 متری موزه عبرت، می‌ توانید از هوای آزاد و فضای سرسبز یکی از زیباترین پارک‌های شهر تهران لذت ببرید.