خانه کاظمی تهران

خانه کاظمی تهران

معرفی خانه کاظمی

عمارت کاظمی بیش از 2000 متر مربع مساحت دارد که بیش از 1200 متر مربع آن زمین خالی و مابقی زیربنا است. معماری خانه کاظمی به سبک اواخر قاجار دارای تمام عناصر یک خانه سنتی اعم از نمای بیرونی، داخلی، آب انبار، آشپزخانه و اصطبل و یک اتاق رختشوی خانه می باشد که در آن زمان نادر بود.. ساختمان اصلی خانه کاظمی دارای دو تالار در مرکز است. در دو طرف تالار گوشواره هایی وجود دارد و دو طرف گوشواره ها راهرویی را تشکیل می دهند. اتاق‌ها و گوشواره‌های طرفین حیاط با دیوارهای باربر و تیرهایی با سقف‌های مسطح، زیرزمین دارای سقف‌های طاق‌دار، تالار با خرپاهای چوبی پوشیده شده و نماها به شکل شیروانی‌های کاهگلی است. نمای بیرونی لابی خانه کاظمی ها آجرکاری ساده ای است که با مرواریدهای گچبری بزرگ پوشیده شده است. سایر سطوح بیرونی صحن کاظمی نیز ترکیبی از آجر و گچ است.

تاریخچه خانه کاظمی

این بنا متعلق به میرزا سید کاظم فرزند سید میرزا هدایت الله تفرشی است که در آغاز سلطنت محمدشاه قاجار در سال ۱۲۲۶ هجری قمری می باشد. وی در زمان ناصرالدین شاه از میرزاهای اصطبل شاهی بود. ساخت این بنا در اواخر دوره قاجار شکل گرفت و در دوره پهلوی اول تکمیل شد. این بنا مانند یک خانه سنتی ایرانی شامل نمای بیرونی، داخلی، آب انبار، آشپزخانه و اصطبل است. سید کاظم فرزند هدایت الله تفرشی در سال ۱۲۶۶ قمری متولد شد و در سال ۱۳۰۸ درگذشت. وی در زمان محمد شاه وارد خدمات دولتی شد. همچنین علاوه بر این بنا یک مدرسه و یک مسجد از سید کاظم در خیابان ری به جا مانده است.

معماری خانه کاظمی

عمارت قاجاری صد ساله تهران به سبک معماری دوران اواسط قاجار است و بسیار شبیه خانه‌های سنتی آن زمان ساخته شده‌ است. استفاده از چوب درختان تبریز، سپیدار، چنار، کاج و گردو برای در، پنجره، ستون، تیر سقف و چهارچوب یکی از ویژگی های معماری ایرانی و اسلامی می باشد. شیشه یکی از عناصر مورد استفاده در بناهای تاریخی کاظمی است. تزیینات بیرونی، نمای آجری زیبا، پنجره‌های اورسی و بادگیرهایی که به سبک خانه‌های یزدی ساخته شده‌اند، از زیبایی‌های معماری در خانه کاظمی هستند. در معماری ایرانی و اسلامی از شیشه الوان قرمز، آبی، بنفش و سبز برای تامین روشنایی و تزیین در و پنجره ها و همچنین قاب بندی گنبد خانه ها و کلیساها استفاده می شده است که در تمام خانه های قدیمی می توانید مشاهده نمایید.

مرمت خانه کاظمی تهران

در سال 1386 کار مرمت و بازسازی خانه کاظمی شروع شد. خانه‌ی کاظمی پس از مرمت توسط شهرداری منطقه 12 تهران به عنوان خانه موزه تهران قدیم تغییر کاربری داد. این عمارت در سال ۱۳۷۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

بخش های مختلف خانه کاظمی

خانه کاظمی هم مانند دیگر خانه ای قدیمی دارای بخش های مختلفی مانند: بیرونی، اندرونی، مطبخ، آب‌انبار و اصطبل نگارخانه، موزه‌ی مردم‌شناسی، تالار مشاهیر، تماشاخانه و کتابخانه‌ی تخصصی تهران‌شناسی از بخش‌های این عمارت می باشد که در ادامه به معرفی آن خواهیم پرداخت.

کتابخانه: قسمتی از طبقه همکف به مرکز اسناد و کتابخانه اختصاص دارد که شامل کتابهای تاریخ، معماری، هنر تهران و همچنین مطالعات میدانی از طریق میراث فرهنگی و شناسنامه ثبت معماری می باشد. در این کتابخانه کتاب‌های مجموعه‌ی تاریخ تهران، معماری، هنر و تحقیقات میدانی که میراث فرهنگی انجام داده‌ است را می‌توانید مطالعه کنید.

موزه مردم‌شناسی: در میان تمامی زیبایی‌های خانه تاریخی کاظمی، بدون شک یکی از بخش‌های قابل‌توجه آن موزه‌ی مردم‌شناسی است. در این موزه با استفاده از ماکت و عروسک، می‌توانید با مشاغل و آداب‌ورسوم مردم تهران در طی 150 سال گذشته آشنا شوید. همچنین ویترین های شیشه ای، اشیاء و ابزارهای دوره قاجار تا پهلوی اول گردآوری و به نمایش گذاشته شده است. حتی تغییر لباس از سال 1310 تا 1314 در این مجموعه به چشم می خورد که هم پوشش سنتی دوره قاجاریه و هم تبدیل لباس سنتی به لباس خارجی مانند کلاه، کت و شلوار و پاپیون پهلوی را نشان می دهد.

 تماشاخانه: این بخش دارای مجموعه ای از دوربین های قدیمی و عکس های قدیمی تهران است.

رختشوی‌خانه: یکی دیگر ازبخش های خانه کاظمی رختشوی خانه آن می باشد، در گذشته مردم برای شستن لباس‌ها به کنار چشمه‌ها و رودها می ‌رفتند و در کمتر خانه‌ای رختشوی ‌خانه پیدا می ‌شد.

شاه‌نشین: ازدیگر بخش های خانه کاظمی که از دوران قاجاربه جای مانده است، بخش شاه‌نشین آن است که شامل یک طبقه زیرزمین، یک طبقه بالا و دو حیاط در قسمت شمالی و جنوبی بناست.

کافی شاپ: در شش ماه اول سال در محوطه بیرونی خانه کاظمی تعدادی میز و صندلی به همراه سایبان چیده شده تا از بازدیدکنندگان پذیرایی شود. شما می توانید در کنار بازدید از خانه کاظمی شما می توانید لحظه ای در این کافه بنشیند و قهوه ای دلچسب را نوش جان کنید.

ساعات بازدید از خانه کاظمی: همه روزه، از ساعت ۹ صبح تا ۳ بعد از ظهر

آدرس خانه کاظمی‌: تهران، خیابان ۱۵ خرداد، کوچه مستوفی، کوچه امامزاده یحیی

جاذبه‌های گردشگری نزدیک خانه کاظمی ها

در این محله خانه‌های قدیمی و جاذبه‌های دیگری هم وجود دارد. به جز عمارت کاظمی، خانه‌ی دبیرالملک، خانه‌ی مهرانگیز کامبیز وخانه‌ی فخرالملوک هم این روزها به سفره‌خانه و کافی ‌شاپ تبدیل شده است و همچنین امامزاده یحیی نیز در نزدیکی این خانه واقع شده است. در ادامه به معرفی چند مورد از این جاذبه ها می پردازیم. آس چارتر بهترین مرجع ارائه دهنده بلیط هواپیما ارزان کیش تهران در مشهد می باشد.

خانه مهرانگیز کامبیز

خانه مهرانگیز کامبیز یکی از مکان های معروف محله قدیمی عودلاجان تهران با بیش از 80 سال قدمت است که با فیلم فراموش نشدنی «پدر سالار» و بازی فوق العاده مرحوم محمدعلی کشاورز این خانه به معروفیت رسید. این خانه دو طبقه متعلق به زنی به نام کامبیز بود که در این خانه مراسم مذهبی برگزار می کرد.

آدرس خانه مهرانگیز کامبیز: تهران، تهران، خیابان امیرکبیر، کوچه میرزا محمود وزیر، کوچه هداوند، شماره هفت

خانه فخر الملوک

خانه فخر الملوک یکی دیگر از قدیمی ترین خانه های تاریخی با قدمتی بالغ بر 120 سال متعلق به محمود خان وزیر در تهران می باشد، محمود خان وزیر وزیر علوم و ابنیه دوره ناصرالدین شاه، دوره مظفرالدین شاه و محمد شاه قاجار بوده است. بعد از مرگ وی این خانه به دو دخترش فخرالملوک و نیرالملوک می رسد. این خانه تا سال 1374 متروکه بود تا اینکه شخصی به نام خانم بهره مند که به ابنیه تاریخی علاقمند بوده است، خانه را از ورثه خریداری کرده و در سال 1388 این خانه به ثبت ملی می رسد و بعد از مرمت در سال 1391 به عنوان سفره خانه نون و نمک فخر الملوک افتتاح می گردد. در این سفره خانه سنتی هم غذا روی زمین، هم روی تخت و هم روی میز سرو می شود. این اثر در تاریخ 13 بهمن 1388 به ثبت ملی رسید.

آدرس خانه فخر الملوک: تهران، میدان بهارستان، خیابان مصطفی خمینی، پایین تر از چهارراه سرچشمه، کوچه نصرالهی، کوچه جاویدی، پلاک ۱۱۴

خانه دبیرالملک

خانه دبیرالملک یکی از جاهای دیدنی تهران و خانه‌های قاجاری و اصیل پایتخت محسوب می شود، که در محله باغ امین عودلاجان قرار گرفته است. این خانه به میرزا محمدحسین فراهانی، ملقب به دبیرالملک فراهانی از وزرای دوره قاجار تعلق داشت. وی یکی از مربیان و کارگزاران دستگاه مستوفی ‌گری دولت قاجار بود و چندین سال در سمت منشی‌گری امیرکبیر فعالیت داشت. این بنا نمونه بارزی از معماری دوره قاجار است که در آن نفوذ معماری غرب و اروپایی دیده می‌شود. علت آن هم سفرهای شاهان قاجار به اروپا و علاقه آنها به استفاده از سبک غربی و اروپایی در معماری بود.

آدرس خانه دبیرالملک: تهران، میدان بهارستان، پایین‌تر از چهارراه سرچشمه، کوچه قوام‌الحضور، خیابان جاویدی، کوچه فخرالملک، بعد از پارک