حمام شیخ بهائی

حمام شیخ بهایی اصفهان

اصفهان شهری با جاذبه های تاریخی بسیار زیاد که هرساله میزبان گردشگران و مسافران زیادی از داخل و خارج از ایران می باشد، جاذبه های اصفهان به قدری زیاد است که به یک سفر چند روزه نیاز دارید تا بتوانید با آرامش و خیالی راحت به بازدید از آنها بپردازید در مقالات قبل آس چارتر، سامانه خرید بلیط ارزان هواپیما درباره بیشتر جاذبه های گردشگری اصفهان مقالات جداگانه ای برای هر جاذبه تاریخی و طبیعی در اختیارتان قرار داده است،

در این مقاله نیز آس چارتر به معرفی یکی دیگر از جاذبه های تاریخی در اصفهان خواهد پرداخت، حمام باستانی شیخ بهایی اصفهان که قدمت ساخت آن به دوران صفویه می رسد، یکی از بناهای تاریخی معروف این شهر است و همیشه برای تاریخ نویسان و البته ماجراجویان و کنجکاوها بسیار جالب و جذاب بوده است. حمام شیخ بهایی اصفهان یکی از حمام‌های تاریخی و منحصربه‌فرد است که به دلیل راز گرمایش به حمام عرفانی نیز معروف است. آس چارتر بهترین مرجع ارائه دهنده بلیط هواپیما اهواز اصفهان در مشهد می باشد.

معرفی حمام شیخ بهایی اصفهان

حمام شیخ بهایی اصفهان یکی از زیباترین و بهترین آثار تاریخی ایران به شمار می‌رود و در میان تمامی حمام‌های تاریخی ایران و اصفهان، این اثر تاریخی معروف‌ترین اثر محسوب می شود، این حمام در سال 1025 هجری قمری به دستور شاه عباس اول در زمان صفویه و توسط شیخ بهایی یکی از بزرگترین اندیشمندان آن زمان ساخته شد، شیخ بهایی از معماران بزرگ، دانشمندان و ریاضیدانان بزرگ بود و در فلسفه، عرفان و ادبیات نیز مهارت و جهان بینی خاصی داشت، وی در طول حیات خود 88 عنوان کتاب و مقاله از خود به یادگار گذاشت و از سوی دیگر در زمینه معماری آثار تاریخی فراوانی از خود به جای گذاشت که معروف ترین آنها عبارتند از: شیخ بهایی عصارخانه و خانه شیخ بهایی می باشند.

معماری حمام شیخ بهایی

یکی از شاهکارهای معماری باستانی ایران، حمام شیخ بها اصفهان است، حمام شیخ بهایی معروف ترین حمام اصفهان است که توسط شیخ بهایی در عصر عباس شفوی طراحی و ساخته شده است. حمام تاریخی در بازار قدیمی بین مسجد جامع و هارونیه نزدیک بقاع معروف به درب امام می باشد، حمام شیخ بهایی به غیر از سیستم گرمایشی منحصر به فرد، ویژگی های معماری دیگری نیز دارد. این ویژگی ها و قسمت های مختلف در اکثر حمام های تاریخی ایران رایج است، حمام شیخ بهایی دارای دو رختکن بزرگ است که یکی برای مردان و دیگری برای زنان است، علاوه بر این، گنج ها، استخرها، حوض ها، گلخانه ها و آب انبارهای زیادی در گرمابه شیخ بهایی وجود دارد. حمام شیخ بهایی اصفهان یکی از حمام‌های تاریخی و منحصربه‌فرد است که به دلیل راز گرمایش به حمام عرفانی نیز معروف است.

جالب است بدانید که حمام شیخ بهایی برای گرم کردن منبع آب حمام از یک شمع استفاده می شده که همیشه روشن بوده است، این که یک حمام در طی 20 سال توسط یک شمع گرم می شده تبلور هنر معماری و تفکر خلاق ایرانیان در طراحی معماری را نشان می دهد و موضوعی است که دانشمندان را متحیر کرده است. آب این وان با سیستم «دم و گاز» مشتعل می شود، یعنی گاز متان از فاضلاب مسجد جامع و چکه روغن از عصارخانه شیخ بهایی که در کنار منبع قرار دارد. عصارخانه جایی است که از دانه های روغنی روغن تهیه می شود با استفاده از این سیستم مهندسی پیچیده، این حمام مدتهاست که تنها با یک شمع روشن شده است. این حمام تاریخی در تاریخ ۸ تیر ۱۳۷۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به شماره ثبت ۲۰۶۳ به ثبت رسیده است.

راز شمع در حمام شیخ بهایی

یکی از مهم‌ترین رازهای نامکشوف حمام شیخ بهایی این بوده که گرم شدن مخزن بزرگ آن با یک شمع انجام می شده است. در این باره برخی از محققان انگلیسی در دوره صفویه می خواستند راز گرم کردن این منبع با شمع را بدانند، به همین خاطر با کنکاش و دستکاری کردن شمع و ساختار آن باعث خاموش شدن شمع شد و از آن زمان دیگر نتوانستند شمع را روشن کنند.

سرانجام علی اصغر برهمند، رئیس انجمن مخترعان خراسان رضوی و طراح آنالوگ حمام شیخ بهایی مدعی است که جنس منبع آب گرم از طلا است و با توجه به اینکه طلا رساناترین فلز حرارتی است، حرارت کم مقدار زیادی تولید می کند. انرژی، منبع گرمایش آب در طراحی منبع از مس استفاده شده است زیرا طلا در دسترس نبود که می توان از آن در حمام خانه نیز استفاده کرد و 30 درصد در مصرف سوخت صرفه جویی کرد. این کار تحقیقاتی مورد تایید انجمن مخترعان خراسان رضوی است که در سال 2006 دو مدال طلا در سوئیس و یک مدال طلا در سال 2007 در مسکو کسب کرد. در واقع، به گفته برهمند شیخ بهایی، منبع این حمام را از طلا ساخته است که دارای رسانایی الکتریکی بالا و انتقال حرارت کارآمد است و به دلیل استفاده از طلا و جلوگیری از سرقت آن، آن را مخفی نگه داشته است.

نظریه های دیگر درباره گرمایش منبع آب حمام شیخ بهایی

در پی تحقیقات محققان فرضیه دیگری که اکنون وجود دارد، وجود سیستم لوله های سفالی زیرزمینی بین حوضه مسجد جامع و این حمام است که با روش مکش طبیعی گازهایی مانند متان و اکسیدهای گوگرد به مشعل های حمام هدایت می شود. به عنوان منبع حرارت در مشعل می سوزد. یا این گازها را مستقیماً از زباله های حمام جمع آوری کرده و استفاده می کنند. در جریان مرمت خانه شیخ بهایی، گلدان‌های سفالی و چاه‌های آب مرتبط و یک لوله آزمایش در طبقه همکف مجاور پیدا شد که احتمالاً مربوط به طراحی حمام است.

و همچنین طبق تحقیقات باستان شناسان و کارشناسان مشخص شد که فاضلاب شهر اصفهان از طریق لوله های جمع آوری فاضلاب وارد حمام ها شده است. بر اساس محاسبات دقیق شیخ بهایی و با طراحی خاص خزانه، این فاضلاب ها به گاز متان قابل سوز تبدیل می شوند. از لجن ته نشین شده می توان به عنوان کود آلی نیز استفاده کرد. شیخ بهایی بر اساس محاسباتی که انجام داده میزان لجن مورد استفاده برای تولید بیوگاز را مشخص کرده و گفته است که اگر لجن به اندازه ای باشد که وی مشخص کرده است، می توانید مقدار لجن را به عنوان کود استفاده کنید. برنامه ریزی های دقیقی برای حذف این لجن های اضافی انجام می شود و میزان برداشته شده توسط ساکنان هر منطقه همیشه مشخص است.

گازهای تولید شده توسط فاضلاب توسط شعله نصب شده در مخزن حمام گرم می شوند. سالها گذشت که دولت ضعیف بود و زمانی که اصفهان هنوز پایتخت ایران بود، کشاورزان لجن را بی برنامه برداشت می کردند و از آن به عنوان کود استفاده می کردند، به همین دلیل این شعله ها خاموش شد. حمام شیخ بهایی اصفهان یکی از شاهکارهای معماری ایران و مهندسی جهان است که مربوط به دوره صفویه و با آثار شیخ بهایی ساخته شده است.

مسیر دسترسی به حمام شیخ بهایی اصفهان

برای رسیدن به این حمام تاریخی باید از خیابان عبدالرزاق اصفهان گذشته و به کوچه شیخ بهایی بروید. در حد فاصل مسجد جامع و هارونیه به بازار کهنه که بروید، این حمام زیبا را پیدا خواهید کرد. از آنجایی که حمام شیخ بهایی اصفهان در مرکز شهر قرار دارد، می‌توانید به راحتی با استفاده از وسایل نقلیه عمومی و یا با استفاده از ماشین شخصی به این مکان دسترسی داشته باشید. آس چارتر به شما این امکان را می دهد تا با کمتر از سه دقیقه بلیط چارتر ارزان مشهد اصفهان را به راحتی از این سامانه با کمترین هزینه و کمترین زمان تهیه نمایید.

آدرس حمام شیخ بهایی اصفهان: استان اصفهان، اصفهان، خیابان عبدالرزاق، کوچه شیخ بهائی